Η Ινδία (των 27 εκατομμυρίων γάμων παιδιών, το 2017) και η Αφρική (1 στα τέσσερα κορίτσια της Δυτικής και της Κεντρικής Αφρικής έχουν παντρευτεί) είναι οι περιοχές με τα υψηλότερα ποσοστά. Παρ’ όλα αυτά, στη λίστα με τις χώρες που υπάρχει πιο έντονα το πρόβλημα,.....
ανήκουν και ευρωπαϊκές χώρες, όπως φυσικά και η Αμερική. Εδώ θα κάνουμε μια στάση.
Πρώτον γιατί οι γάμοι παιδιών επιτρέπονται σε κάθε πολιτεία των ΗΠΑ -εξαιτίας συνόλου εξαιρέσεων- και δεύτερον επειδή κατά συντριπτική πλειοψηφία, οι ανήλικες παντρεύονται πολύ μεγαλύτερους άνδρες. Αυτό επισήμανε το Tahirih Justice Center, μη κερδοσκοπικός οργανισμός που προστατεύει πρόσφυγες και δη γυναίκες και κορίτσια, τα οποία γλιτώνουν από τη βία και τις διώξεις που ζουν στις χώρες τους, λόγω φύλου.
Για να καταλάβετε καλύτερα τι συμβαίνει στις ΗΠΑ, θα σας μεταφέρουμε τα όσα αφηγήθηκε η Sherry Johnson, στο CNN. Η εξιστόρηση άρχισε κάπως έτσι: “Με βίασαν, πρώτη φορά, όταν ήμουν 8 χρόνων. Στα 10 έμεινα έγκυος. Με ανάγκασαν να παντρευτώ το βιαστή μου, στα 11. Εγκατέλειψα το σχολείο για να μεγαλώσω το παιδί μου. Ακολούθησαν και οκτώ παιδιά”.
H γυναίκα που έβαλε πρόσωπο στην ιστορία της παιδικής κακοποίησης
Η Sherry ζούσε, ως παιδί, με τη μητέρα της (αναπληρώτρια δασκάλα), πίσω από το πρεσβυτέριο της εκκλησίας τους, στην Tampa, της Florida. Άνηκαν σε αποστολική εκκλησία, με υποχρεωτική παρουσία έξι ημέρες την εβδομάδα. Ως γυναίκες, έπρεπε να φορούν καπέλα και μακρυμάνικα -απαγορεύονταν τα παντελόνια και τα κοσμήματα.
Στις γενικές οδηγίες άνηκε και το ότι κάνεις ό,τι σου λένε οι μεγαλύτεροι σε ηλικία. Η Sherry ήταν μοναχοπαίδι και τις περισσότερες ώρες της ημέρας ήταν μόνη. Όταν έβρισκε χρόνο για εκείνη η μητέρα της, έφτιαχναν γλυκά και πίτες για την εκκλησία. Στο σπίτι δεν υπήρχε τηλεόραση. Η διασκέδαση της ήταν να ζωγραφίζει, μαζί με τη μαμά της. Πριν το σχολείο, η μικρή περνούσε από τη θεία της για να πάρει χρήματα για το κολατσιό. Η θεία της ζούσε στο ίδιο σπίτι με τον επίσκοπο.
Μια μέρα, όταν το κορίτσι ήταν 8 χρόνων, ο επίσκοπος μπήκε στο δωμάτιο της. Της είπε “έχω τα χρήματα για το κολατσιό. Έλα να τα πάρεις”
Την άρπαξε, την πέταξε στο κρεβάτι και χρησιμοποίησε βαζελίνη πριν τη διείσδυση. Μόλις τελείωσε, ντύθηκε και βγήκε από το δωμάτιο. Η Sherry αιμορραγούσε. Έτρεξε στο μπάνιο να πλυθεί. Δεν κατάλαβε τι είχε συμβεί. Ήταν 8 χρόνων. Τη βίασε πολλές άλλες φορές. Το αυτό έκανε και ο διάκος. Μια φορά επιχείρησε να μιλήσει για την κακοποίηση που ζούσε. Ουδείς την πίστεψε. Με πρώτη τη μητέρα της. Οι βιασμοί έγιναν τόσοι που κάποια στιγμή ήταν βέβαιη πως αυτό συμβαίνει σε όλα τα κορίτσια που μεγαλώνουν. Οι συμμαθητές της, της ασκούσαν λεκτική βία.
Προσπάθησα να σου πω τι μου έκαναν και με είπες ψεύτρα
Μήνες μετά, η τάξη της επρόκειτο να επισκεφτεί το γιατρό του σχολείου και να κάνει εμβόλιο. Δεν ήξερε τι είναι αυτό. Δεν ήταν κάτι που είχε ξανακάνει, αφού η εκκλησία της δεν το επέτρεπε. Όταν την εξέτασε η νοσοκόμα, την έστειλε πίσω στην τάξη. Λίγα λεπτά μετά, άκουσε να την καλούν στο γραφείο της διευθύντριας, από τα μεγάφωνα. Εκεί περίμενε τη μητέρα της να την πάρει σπίτι. Δεν ήξερε τι είχε κάνει.
Στο αυτοκίνητο, καθ’ οδόν για το σπίτι, η μητέρα της της είπε “θα αποκτήσεις παιδί. Ποιος σε πασπατεύει;”. Έκπληκτη της θύμισε ότι είχε προσπαθήσει να της πει τι περνάει. “Μου είπες πως είμαι ψεύτρα”, κατέληξε. Ακολούθησε επίσκεψη σε γυναικολόγο. Εκεί έμαθε ότι ήταν επτά μηνών έγκυος. Έκανε τα μαθηματικά. Κατάλαβε πως πατέρας ήταν ο διάκος.
Αφότου έδωσε η μάνα της την παράσταση, στην εκκλησία, την έστειλε μαζί με το διάκο στο Miami. Αυτός την παράτησε στο Jackson Memorial Hospital. Ήταν μόνη. Μια νύχτα του Φλεβάρη, το 1970, η 10χρονη περίμενε στο διάδρομο, σκεπτόμενη “πώς θα βγει το μωρό από το σώμα μου;”. Δεν της είχε εξηγήσει κανείς τι είχε συμβεί, μηδέ τι επρόκειτο να γίνει. Αυτό που είχε καταλάβει ήταν πως όλοι την κοιτούν περίεργα.
Γέννησε στις 1.54 το πρωί. Μετά, γύρισε στην Tampa. Μια υπάλληλος της πρόνοιας την επισκέφτηκε. Ήθελε να τις κάνει κάποιες ερωτήσεις. Η Sherry σκέφτηκε ότι από το σχολείο της είχαν ενημερώσει τις αρχές. Ο άνδρας που την είχε βιάσει, ήταν πια ενήλικας. Αν λοιπόν, αποκαλυπτόταν η αλήθεια, θα αντιμετώπιζε σχετικές κατηγορίες. Αντ’ αυτού, η μητέρα της κανόνισε το γάμο με το βιαστή της. Της αγόρασε ένα λευκό φόρεμα, ένα βέλο και συνόδευσε το ζεύγος στο δικαστήριο. Η Sherry ήταν 11. Ο βιαστής της 20.
“Θυμάμαι τη μητέρα μου να μιλά για ώρα με το δικαστή, ο οποίος αρνείτο να κάνει το γάμο. Έλεγε πως ήμουν πολύ μικρή, παρ’ ό,τι είχα γίνει ήδη μητέρα”. Ένα μήνα μετά, η μητέρα της έκανε άλλη μια προσπάθεια. Σε δικαστήριο άλλης κοινότητας. Κατάφερε να πάρει αυτό που ήθελε. Η κόρη της, πριν πάει στο γυμνάσιο, ήταν σύζυγος και μητέρα.
Στα χρόνια που ακολούθησαν, η Sherry επέστρεψε στο σχολείο και η μητέρα της πρόσεχε το παιδί. Επειδή η εκκλησία της δεν επέτρεπε την αντισύλληψη, έκανε το ένα παιδί μετά το άλλο. Η ιστορία είχε ως εξής: ο διάκος εμφανιζόταν, την άφηνε έγκυο και μετά εξαφανιζόταν. Επέστρεφε μετά τη γέννα και συνέχιζε την κακοποίηση της έφηβης. Στην ηλικία που οι συνομήλικες της έπαιζαν με κούκλες, εκείνη έπαιζε με τα μωρά της, έπλενε πάνες, καθάριζε το σπίτι και μαγείρευε.
Επειδή δεν είχε ιδέα του τι εστί να είσαι παντρεμένη, κοιτούσε άλλα ζευγάρια και κόπιαρε συμπεριφορές. Της άρεσε να διαβάζει. Το σχολείο ήταν το μόνο φυσιολογικό πράγμα στη ζωή της. Κάπου πριν το λύκειο κατάλαβε ότι ήταν αδύνατο να συνεχίσει. Της είχαν κλέψει την παιδική ηλικία. Κάθε πρωί με το που άνοιγε τα μάτια της, έκλαιγε.
Ο διάκος δεν έδινε χρήματα, υπήρχε θέμα με την πληρωμή των λογαριασμών και μια μέρα η Sherry πήγε στην πρόνοια, να ζητήσει βοήθεια. Της έδωσαν ένα τσεκ για 75 δολάρια, ώστε να πληρώσει δικηγόρο και να πάρει διαζύγιο. Στα 19 παντρεύτηκε έναν 37χρονο, ο οποίος επίσης την κακοποιούσε -λεκτικά και σωματικά. Έκανε άλλα τρία παιδιά. Το τελευταίο στα 27. Είχε πια εννέα στόματα να θρέψει (πέντε κορίτσια και 4 αγόρια) και έναν δυνάστη για άνδρα. Τότε είπε το “φτάνει”.
Ένιωσε οργισμένη από τη ζωή που της είχαν επιβάλει και αυτή η οργή επηρέαζε τη σχέση της με τα παιδιά της. Τότε ζήτησε ξανά βοήθεια. Αυτή τη φορά για να πάρει τα ηνία της ζωής της, στα χέρια της. Πήρε δεύτερο διαζύγιο και έπιασε δουλειά ως “αποκλειστική”. Αργότερα, παντρεύτηκε για τρίτη φορά έναν άνδρα που την πρόσεχε. Άνοιξαν μαζί ένα εστιατόριο. Δεν απέφυγε το χωρισμό -γιατί είχε πολλά μέσα της που έπρεπε να διαχειριστεί.
Θέλησε να μοιραστεί την ιστορία της για να σώσει κορίτσια που ζούσαν ό,τι και εκείνη
Αποφάσισε πως δεν ήλθε στη ζωή μόνο για να υποφέρει. “Δεν ήθελα να γράφει η ταφόπλακα μου μόνο “μητέρα, γιαγιά και διαζευγμένη”. Κατέληξε στο ότι θα γινόταν το πρόσωπο ενός προβλήματος που κυρίως κυκλοφορούσε, ως θεωρία.
“Με είχαν απογοητεύσει όλοι όσοι υποτίθεται πως έπρεπε να με προστατεύουν”.
Ως ιστορία που όλοι είχαν ακούσει, ουδείς όμως, είχε συνδέσει με κάποιον συγκεκριμένο άνθρωπο. Σκέφτηκε πως αν κάνει ένα βήμα μπροστά, ενδεχομένως να σωθούν κάποια κορίτσια. Να γλιτώσουν από την κακοποίηση που έζησε η ίδια. Σύντομα συνειδητοποίησε ότι “με είχαν απογοητεύσει όλοι όσοι υποτίθεται πως έπρεπε να με προστατεύουν. Το σχολείο ήξερε, η κοινότητα ήξερε, το νοσοκομείο ήξερε, τα δικαστήρια ήξεραν. Ουδείς έκανε κάτι. Έκλεψαν τη ζωή μου πολλοί άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένης της πολιτείας της Florida”.
Στα 58 μετέχει στις διαβουλεύσεις για τις αλλαγές στους σχετικούς νόμους. “Όλοι οι άλλοι, στην αίθουσα, είναι άνδρες” λέει. Έχει βάλει στόχο να αλλάξει τα πράγματα, αρχικά στο “σπίτι” της (βλ. Florida). Τα πέντε τελευταία χρόνια έχει αφιερώσει τη ζωή της σε συζητήσεις με νομοθέτες, προσπαθώντας να τους εξηγήσει πώς ήταν η ζωή της. Την αφηγείται με κάθε λεπτομέρεια. Παρουσιάζει τις πληγές της, με κάθε λεπτομέρεια.
Σε πρώτο βαθμό έπεισε να κατατεθεί νόμος που να απαγορεύει τους γάμους, σε παιδιά μικρότερα από 16 χρόνων. Το απέρριψε η Γερουσία. Δεν παραιτήθηκε. Συνέχισε να προσπαθεί, ώστε να γίνει η Florida η πρώτη πολιτεία που θα πει “όχι” στους γάμους ανήλικων, χωρίς να προβλέπεται κάποια εξαίρεση.
Βλέπετε, πριν ένα χρόνο το Texas και η Virginia ενεργοποίησαν νόμους, που επιτρέπει τους γάμους, μετά τη συμπλήρωση του 18ου έτους της ηλικίας. Υπάρχουν ωστόσο, εξαιρέσεις. Μια αφορά τη συναίνεση των γονιών, που συνήθως δημιουργούν το πρόβλημα. Ειρήσθω εν παρόδω, η Sherry μεγάλωσε μαζί με τα παιδιά της και τώρα λέει “έκανα ό,τι καλύτερο μπορούσα”. Τα παιδιά της ομολογούν πως έκανε τα πάντα για εκείνα. Στο γραφείο της έχει κάρτα ενός γιου της, στην οποία διαβάζεις “από όλες τις μητέρες του κόσμου, είσαι η καλύτερη που έχει βγάλει ο πλανήτης, μακράν της δεύτερης”.
Ιστορίες σαν αυτήν της Sherry υπάρχουν χιλιάδες, σε όλες τις χώρες, όσο αναπτυγμένες και αν θέλουν να δείχνουν πως είναι -ή όχι.
Πώς μπορεί να λυθεί το πρόβλημα
Οι ειδικοί εκτιμούν πως χρειάζεται συνδυασμός πραγμάτων, για να αντιμετωπιστούν οι παιδικοί γάμοι. Ανάγκη είναι να μάθουν τα κορίτσια να εκτιμούν τον εαυτό τους, να ενημερωθούν για τα δικαιώματα τους και να τα ασκούν. Χρήσιμο είναι να ενεργοποιηθούν οι κοινωνίες και οι οικογένειες, αλλά και να δείξουν οι ηγεσίες πυγμή στο εν λόγω ζήτημα, προσφέροντας υπηρεσίες όπως η εκπαίδευση, η υγεία και η προστασία των παιδιών, με ισχυρούς, ομοιόμορφους νόμους και πολιτικές.
Όλα τα στοιχεία που διαβάσατε έχουν απασχολήσει ουκ ολίγες χώρες, με πρώτη την Ιαπωνία -την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη- που δήλωσε έτοιμη να σταματήσει τους γάμους παιδιών (και ό,τι συνεπάγεται αυτών), όχι μόνο εντός των συνόρων της, αλλά και εκτός. Έχει ήδη προταθεί αναθεώρηση του νόμου, ώστε να μπει ως ηλικιακό όριο στους γάμους, τα 18 έτη και θα ισχύσει από το 2022.
Σύμφωνα με έρευνα που είχε δημοσιευθεί, 1.357 κορίτσια, κάτω των 18, είχαν παντρευτεί μόνο το 2015. Στη συντριπτική πλειοψηφία, τα ανάγκασαν να ντυθούν νύφες ή είχε προηγηθεί βιασμός και εγκυμοσύνη. Και ναι, η φτώχεια έπαιξε σημαντικό ρόλο, όπως και οι διακρίσεις μεταξύ των φύλων, που δημιουργούν πίεση στις κοπέλες (μέσω των προνομίων που χάνουν, αν τυχόν κάνουν εκτός γάμου, σχέση). Κάπου εδώ θα ήταν χρήσιμο να επισημάνουμε πως η κυβέρνηση της Ιαπωνίας έχει διεθνή ένωση συνεργασίας που δουλεύει σε 29 από τις 40 χώρες της UNICEF. Μέχρι πρότινος, δεν είχε δοθεί μεγάλη βάση στους γάμους των παιδιών. Αυτό άλλαξε, με τη δημιουργία σχετικής στρατηγικής.
Πριν σας αφήσουμε, να σας πούμε ότι τα Ηνωμένα Έθνη είχαν πάρει απόφαση, το 2016, να κινηθούν κατά τρόπο που να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα, έως το 2030. Είχαν συμφωνήσει και επί συγκεκριμένων όρων, με έθνη όπως η Δομινικανή Δημοκρατία, η Γουατεμάλα, η Ισπανία, η Σουηδία, η Γερμανία, το Νεπάλ, το Μαλάουϊ και πλήθως πολιτειών των ΗΠΑ να έχουν ήδη αναθεωρήσει τους νόμους που για αρχή θα μειώσουν το φαινόμενο.
Αν κρίνουμε από τη μείωση των γάμων που φάνηκε στην τελευταία έρευνα της UNICEF, σε σύγκριση με εκείνη για το προηγούμενο έτος, υπάρχει ελπίδα. Πρέπει όμως, να γίνουν ακόμα πάρα πολλά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου